Chia sẻ trước thềm Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ nhấn mạnh chủ đề Liên hoan năm nay là “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên” bao hàm nhiều ý nghĩa; trong đó, nhấn mạnh sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ buộc Phát thanh phải chuyển đổi linh hoạt cách thức sản xuất chương trình, phương thức truyền dẫn theo xu hướng chuyển đổi số.

Phát thanh hiện nay không đơn giản là phát sóng trên radio truyền thống mà đã chuyển đổi phương thức, cách tiếp cận thính giả, tăng cường sự tương tác với thính giả để trở thành người bạn tâm tình, gần gũi hơn với thính giả ở nhiều đối tượng, nhiều nơi.

Những người làm Phát thanh phải tự thích ứng để vượt lên chính mình, khẳng định vai trò của Phát thanh trong đời sống xã hội.

PV: Thưa Tổng Giám đốc, sự kiện Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 có ý nghĩa như thế nào với đội ngũ những người làm Báo nói cả nước?

Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ: Liên hoan Phát thanh toàn quốc là hoạt động nghiệp vụ do Đài Tiếng nói Việt Nam (Đài TNVN) tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần, lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1994 tại Hà Nội, tiếp đó là các địa phương khác như Quảng Ninh, Khánh Hòa, Nghệ An, Đồng Tháp... Kỳ Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 là lần thứ 2 được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, trước đó là vào năm 1995.

Liên hoan Phát thanh toàn quốc là ngày hội lớn, là dịp để những người làm Phát thanh cả nước thể hiện tâm huyết, tài năng, trách nhiệm và những phẩm chất của người làm báo, biểu dương, tôn vinh những tác phẩm, tác giả tiêu biểu của ngành phát thanh cả nước. Đây cũng là cơ hội để các Đài Phát thanh - Truyền hình ở 63 tỉnh, thành phố trên cả nước cùng trao đổi về những xu hướng phát triển của báo chí hiện đại, đồng thời tìm ra những cách làm mới phù hợp hơn nữa với công chúng.

Kể từ lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1994 đến nay, Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã qua chặng đường gần 30 năm, với 14 kỳ liên hoan, đánh dấu sự trưởng thành cả về lượng và chất của những người làm Phát thanh cả nước. Và hơn cả, Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã thực sự trở thành ngày hội của những người làm Báo nói cả nước.

Qua mỗi kỳ Liên hoan, đã có những đổi mới trong cách thức tổ chức và mở rộng đơn vị tham gia đáp ứng nhu cầu của những người làm Báo Phát thanh từ Trung ương đến địa phương, đáp ứng yêu cầu của bạn nghe Đài. Qua làn sóng Phát thanh của Đài TNVN, nhiều Câu lạc bộ bạn nghe Đài trong và ngoài nước đã có những phản hồi tích cực để chúng tôi khẳng định điều này.

Cũng từ Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã tạo tiền đề cho Đài Phát thanh -Truyền hình ở các tỉnh, thành phố tổ chức Liên hoan Phát thanh tại địa phương nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của các Đài truyền thanh cơ sở, cũng như đội ngũ phóng viên, biên tập viên, phát thanh viên, kỹ thuật viên... đáp ứng nhiệm vụ thông tin tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và địa phương, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Đồng thời, thông qua Liên hoan sẽ lựa chọn được những tác phẩm xuất sắc, sát thực với người dân ở cơ sở tham dự Liên hoan Phát thanh toàn quốc.

PV: Năm nay, Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV được tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh có chủ đề “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên”. Tổng Giám đốc có thể chia sẻ về thông điệp này?

Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ: Chủ đề Liên hoan năm nay là “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên” bao hàm nhiều ý nghĩa.

Thứ nhất, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, Phát thanh đã có sự chuyển đổi linh hoạt cách thức sản xuất chương trình, phương thức truyền dẫn theo xu hướng chuyển đổi số; chuyển đổi phương thức, cách tiếp cận thính giả, tăng cường sự tương tác với thính giả để trở thành người bạn tâm tình, gần gũi hơn với thính giả ở nhiều đối tượng, nhiều nơi.

Thứ hai, với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội như hiện nay, những người làm Phát thanh phải tự thích ứng để vượt lên chính mình, khẳng định vai trò của Phát thanh trong đời sống xã hội. Chính vì vậy, chất lượng các tác phẩm dự thi năm nay đã đầu tư nhiều công sức, chất xám, công nghệ với nhiều tác phẩm có nội dung hay, có tính sáng tạo cao, phản ánh nhiều vấn đề đời sống xã hội, thể hiện rõ nhất như cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, chủ trương chính sách phát triển kinh tế - xã hội.

Các tác phẩm dự thi phản ánh muôn mặt của đời sống xã hội, và đặc biệt thông qua Phát thanh đã truyền cảm hứng cho thính giả với những tác phẩm đã đi vào vòng chung khảo viết về tấm gương người tốt, việc tốt hay cuộc chiến chống đại dịch COVID-19… Các tác phẩm đã phản ánh sự đồng thuận của người dân cả nước, cũng như tình cảm, sự yêu mến của bạn bè quốc tế với Việt Nam.

PV: Như Tổng Giám đốc đã nói, nhiều tác phẩm tham dự Liên hoan năm nay được đầu tư công phu cả về nội dung và công nghệ, thể hiện rõ sự sáng tạo của người làm Báo Phát thanh. Vậy, những điểm nhấn đáng chú ý của Liên hoan Phát thanh năm nay là gì, thưa Tổng Giám đốc?

Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ: Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 diễn ra tại TP.Hồ Chí Minh là một kỳ liên hoan đặc biệt khi cả nước vừa trải qua những tháng ngày chiến đấu với đại dịch COVID-19. Đặc biệt, TP.Hồ Chí Minh là điển hình, là một trong địa phương nổi bật thể hiện ý Đảng, lòng dân và quyết tâm của các lực lượng chống dịch. Chính vì vậy, việc tổ chức Liên hoan được Lãnh đạo Đài TNVN chuẩn bị hết sức chu đáo, với sự giúp đỡ của TP.Hồ Chí Minh.

Liên hoan được tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh khẳng định sức mạnh của chúng ta chiến thắng đại dịch và cũng là dịp để các nhà báo Phát thanh cùng nhau gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm trong tuyên truyền, tác nghiệp trong điều kiện dịch bệnh. Và có thể tới đây sẽ có những yếu tố sự kiện buộc người làm truyền thông phải có sự linh hoạt, thích ứng như với đại dịch COVID-19 vừa qua.

Với chủ đề “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên”, đã có tất cả 63 Đài Phát thanh - Truyền hình các tỉnh, thành phố và các đơn vị trực thuộc Đài TNVN tham gia Liên hoan. Số lượng 500 tác phẩm dự thi cũng là nhiều nhất trong 15 kỳ Liên hoan được tổ chức. Năm nay, các tác phẩm đi sâu phản ánh việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, các thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước, nhiều điển hình, nhân tố mới và cả những tác phẩm đậm chất phản biện trong đời sống xã hội, tác phẩm đấu tranh phê bình trước những sai phạm… Nhưng có lẽ, dấu ấn mạnh mẽ nhất vẫn là các tác phẩm phản ánh cuộc chiến đấu chống lại đại dịch COVID-19 từ Trung ương đến các địa phương. Qua những tác phẩm này thấy cả sự quả cảm, những quyết định lịch sử, thấy cả những giọt mồ hôi của lực lượng chống dịch, những đau thương, mất mát mà đại dịch gây ra…  

Điểm mới trong Liên hoan phát thanh toàn quốc năm nay là Ban Tổ chức quyết định tổ chức thi và trao Giải Giọng Vàng, nhằm phát hiện và tôn vinh những Phát thanh viên/người dẫn chương trình có giọng đọc, dẫn chương trình Phát thanh xuất sắc; trao giải cho 2 thể loại: Kỹ thuật dàn dựng xuất sắc, và thể loại Ứng dụng nền tảng số.

PV: Báo chí nói chung và Phát thanh nói riêng đang đứng trước nhiều thách thức khi phải cạnh tranh độc giả và tốc độ đưa tin với nhiều phương tiện truyền thông khác. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ hội để Phát thanh khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của mình trong đời sống chính trị, xã hội. Tổng Giám đốc có quan điểm như thế nào về vấn đề này?

Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ: Thính giả của chúng ta giờ đây đã thay đổi thói quen nghe Đài, họ không còn thụ động ngồi trước radio để nghe lần lượt các chương trình phát thanh hàng giờ liền nữa. Giờ đây, họ có thể nghe Phát thanh ở bất kỳ đâu, ở mọi lúc, mọi nơi thông qua chiếc điện thoại thông minh. Và cũng từ điện thoại thông minh, họ tiếp cận được đa dạng thông tin từ mạng xã hội và các loại hình báo chí khác.

Đó là cơ hội để Phát thanh phát triển, nhưng cũng đồng thời là thách thức rất lớn để Phát thanh phải thay đổi để thích ứng với độc giả. Tuy nhiên, với ưu thế, nhanh, không bị nhiễu sóng, không có fakenews, Phát thanh vẫn là địa chỉ tin cậy để công chúng tìm kiếm các nguồn thông tin chính thống, có kiểm chứng. Phát thanh vẫn là công cụ thu nghe phổ biến của nhiều người dân, nhất là những người tham gia giao thông, người dân ở các vùng quê, vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo... và ra tới quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Đài TNVN phát sóng mặt đất trên cả 3 băng tần SW, MW và FM, tỉ lệ phủ sóng gần 97% dân số và trên 91% diện tích đất liền và một số khu vực biển đảo Việt Nam, phủ sóng một số khu vực trọng yếu trến thế giới như Châu Á, Châu Phi, Trung Đông, một phần Châu Âu, Trung Mỹ và vùng vịnh Caribe. Nhờ đó, thông tin của Đài TNVN lan tỏa đến cả những vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo, cũng như bạn bè quốc tế và kiều bào ta ở nước ngoài. Vì thế, những người làm Báo Phát thanh cần không ngừng thay đổi nội dung, cách thức thể hiện để phù hợp với công chúng hiện đại, bởi công nghệ chỉ là công cụ để hỗ trợ, nội dung hay, có chất lượng cao và phục vụ đúng nội dung công chúng quan tâm mới là điều cốt lõi để Phát thanh giữ chân thính giả.

PV: Đài Tiếng nói Việt Nam đang thực hiện những chiến lược gì để Phát thanh hiện đại ngày càng tiếp cận nhiều hơn với công chúng, thưa Tổng Giám đốc?

Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ: Đài TNVN đã và đang chủ động nắm bắt, tối đa tận dụng công nghệ trong tác nghiệp, biên tập, dàn dựng, sản xuất, phát sóng chương trình và tương tác với công chúng. Phát thanh giờ đây không chỉ phát sóng trên radio truyền thống, mà còn tiếp cận thính giả trên cả không gian mạng, thông qua các Báo Điện tử VOV.VN, VTCNews hay các ứng dụng OTT của Đài TNVN như VOV Live, VTC Now, VOV Media, hoặc trên nền tảng Facebook, Youtube. Nhờ đó, sự tương tác với công chúng cũng nhanh hơn, kịp thời hơn. Công chúng cũng có thể trở thành người cung cấp thông tin từ hiện trường cho nhà Đài, làm phong phú thêm nội dung phát sóng. Đài Phát thanh giờ đây luôn có sự tương tác kịp thời với thính giả, “nói cùng thính giả” để tạo sự thân thiện, gắn kết. Từ hiện trường, thính giả cũng có thể “lên sóng” nói với bạn nghe Đài qua những chương trình trực tiếp. Từ đó, Đài sẽ có được “tệp” công chúng trung thành, thường xuyên nghe Đài TNVN.  

Khi phát sóng trên các nền tảng truyền thông mới, thì đội ngũ người làm Báo nói cũng cần tự làm mới mình, tạo ra những chương trình gần gũi với thính giả trẻ, nói những điều thính giả quan tâm, tạo được nhiều chương trình Phát thanh sinh động, hấp dẫn với chi phí sản xuất gọn nhẹ hơn, tiết kiệm hơn. Phát thanh vì thế không những vẫn tồn tại mà còn phát triển đa dạng hơn trên môi trường số. Hiện nay, nhiều sản phẩm nội dung số của Đài TNVN đã tạo được hiệu ứng tốt, thu hút công chúng và dần tạo được một cộng đồng những người xem, nghe các ứng dụng và trang mạng xã hội của Đài. Đài TNVN cũng đang hoàn thiện dự thảo Đề án “Chuyển đổi số Đài Tiếng nói Việt Nam” để trình Thủ tướng Chính phủ trong năm nay, tiến tới chuyển đổi số trong sản xuất, biên tập, phát sóng, lưu trữ chương trình, cung cấp nội dung số đa nền tảng, đa phương tiện, đảm bảo tính chuyên biệt của Đài Tiếng nói Việt Nam.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Tổng Giám đốc!./.