Phòng chống HIV/AIDS: Vai trò của cộng tác viên

Mỗi nhân viên tiếp cận cộng đồng hay cộng tác viên phòng chống HIV/AIDS là một nhịp cầu nối giữa những người làm công tác phòng chống HIV/AIDS với người nhiễm HIV/AIDS và các đối tượng có nguy cơ về lây nhiễm bệnh. Nhân viên tiếp cận cộng đồng sẽ giúp những người cùng cảnh ngộ và góp phần trong công tác phòng chống HIV/AIDS của toàn xã hội.

Xét nghiệm, tư vấn ở địa bàn xã

Tỉnh Long An hiện có trên 7.500 trường hợp nhiễm HIV/AIDS, trong đó trên 5.000 người nhiễm HIV và trên 2.500 trường hợp đã chuyển sang giai đoạng bệnh AIDS. Qua nhiều năm thực hiện công tác truyền thông, nhận thức về bệnh HIV/AIDS trong cộng đồng đã được nâng cao, các biện pháp khoa học điều trị bệnh bằng thuốc ARV cũng được cải tiến, các điểm uống Methadone dành cho người ghiện ma túy cũng được mở rộng trên địa bàn tỉnh. Tham gia tích cực hoạt động này phải kể đến công sức của hàng trăm cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng mà Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Long An đã gầy dựng trong những năm qua.

Hoạt động tiếp cận cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng chống căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Chính đội ngũ nhân viên cộng đồng tại các địa phương sẽ tiếp cận với những nhóm người có hành vi nguy cơ cao để truyền thông thay đổi hành vi; phân phát những dụng cụ dự phòng lây nhiễm HIV như: bơm kim tiêm sạch, thu gom bơm kim tiêm đã qua sử dụng, phân phát và hướng dẫn sử biện pháp an toàn tình dục; giới thiệu các dịch vụ hỗ trợ, tư vấn xét nghiệm tự nguyện, điều trị HIV/AIDS bằng thuốc kháng virut ARV, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, qua đó giúp họ tiếp cận được nhiều hơn với các dịch vụ và các biện pháp can thiệp, giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV.

Điểm uống Methadone dành cho người nghiện các chất ma túy

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của đội ngũ cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng cũng gặp một số khó khăn. Nhận thức của người dân về HIV/AIDS tuy đã được nâng cao song vẫn còn tâm lý kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV và gia đình của họ, với người tiêm chích ma túy và mại dâm. Tình trạng này càng khiến cho những người nhiễm HIV tự ti, mặc cảm nên thường giấu bệnh, ngại tiếp xúc xã hội, ảnh hưởng tới hoạt động của đội ngũ cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng. Các đối tượng nguy cơ cao thường xuyên di biến động nên khó khăn trong quá trình tiếp cận. Do địa bàn rộng lớn, đặc biệt là ở các khu công nghiệp, đô thị đông dân cư, người lao động, sinh sống đến từ nhiều tỉnh, thành, thường xuên di chuyển việc làm, chổ ở nên việc tiếp cận, giám sát đối tượng của đội ngũ cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng gặp nhiều khó khăn.

Cần tăng cường truyền thông cộng đồng trong công tác phòng chống HIV/AIDS

Mặt khác, cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng tuyến xã không có phụ cấp hằng tháng nên cũng ảnh hưởng đến chất lượng hiệu quả hoạt động của dự án tại các xã, phường. Cán bộ chuyên trách về AIDS ở các cơ sở y tế kiêm nhiệm nhiều, năng lực phòng, chống HIV/AIDS còn hạn chế. Để khắc phục những tồn tại trên, cần tăng cường hoạt động thông tin – giáo dục – truyền thông cho cộng đồng dân cư; tổ chức đào tạo nâng cao năng lực và cập nhật thông tin thường xuyên cho đội ngũ cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng. Tiếp tục duy trì, củng cố mạng lưới cộng tác viên, nhân viên tiếp cận cộng đồng hiện có cùng với việc tăng cường tiếp cận truyền thông. Hoạt động này phải được coi là chiến lược ưu tiên của chương trình giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV trong hiện tại và những năm tiếp theo.

Hữu Minh – Hùng Anh