Giải ngân vốn đầu tư công - ‘Kích hoạt’ tăng trưởng kinh tế

Giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới. Với quyết tâm chính trị cao, các cấp, các ngành tỉnh đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nỗ lực tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Nhiều kết quả khả quan

Ngay sau khi sáp nhập, tỉnh Tây Ninh mới đã tiếp nhận toàn bộ kế hoạch vốn và danh mục các dự án đầu tư công đang triển khai từ 2 tỉnh cũ. Việc rà soát, đánh giá lại danh mục đầu tư được thực hiện khẩn trương, bảo đảm sự thống nhất trong phân bổ, điều hành vốn theo định hướng chung.

Thực hiện chỉ đạo từ Bộ Tài chính, toàn bộ kế hoạch vốn trước đây phân cấp cho cấp huyện đã được điều chỉnh về ngân sách cấp tỉnh.

Các dự án đã triển khai trước thời điểm sáp nhập được cấp huyện phân bổ vẫn tiếp tục bố trí vốn để thực hiện. Tuy nhiên, sẽ phải điều chỉnh hàng loạt thủ tục như thay đổi chủ đầu tư, cập nhật tài khoản, ký lại phụ lục hợp đồng để phù hợp với tổ chức hành chính mới.

Dù việc chuyển đổi ban đầu ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, nhất là ở khâu lập hồ sơ thanh toán, quyết toán nhưng tỉnh đã chủ động chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư, bảo đảm quá trình đầu tư không bị gián đoạn.

Theo ông Trương Văn Liếp - Giám đốc Sở Tài chính tỉnh, tổng kế hoạch vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước năm 2025 là 15.697 tỉ đồng. đến đầu tháng 7/2025, toàn tỉnh đã giải ngân 7.491 tỉ đồng, đạt 47,7% kế hoạch. Trong số 48 chủ đầu tư (gồm 25 đơn vị từ Long An cũ và 23 từ Tây Ninh cũ), có 22 đơn vị giải ngân trên 50%.

Nhiều đơn vị có kết quả giải ngân nổi bật đạt ở mức cao như Sở Tài chính, Ban Quản lý Dự án khu vực TP.Tân An, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng, Ban Quản lý Dự án khu vực Cần Giuộc, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Quản lý Dự án khu vực Hòa Thành.

Đồng thời, một số dự án lớn, được phân bổ vốn cao cũng đạt tỷ lệ giải ngân rất tích cực như Dự án thành phần 4 - bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tuyến cao tốc TP.HCM - Mộc Bài đoạn qua Tây Ninh với 1.504 tỉ đồng, đã giải ngân 1.348 tỉ đồng, đạt 89,6%; dự án cải tạo, nâng cấp Đường tỉnh (ĐT) 830C được phân bổ 1.000 tỉ đồng, đã giải ngân 819 tỉ đồng, đạt 81,8%; tuyến đường Trường Chinh - đoạn từ ĐT781 đến đường 30/4 giải ngân 342 tỉ đồng trên tổng vốn 435 tỉ đồng, đạt 78,6%.

Gỡ “nút thắt” giải phóng mặt bằng

Mặc dù kết quả giải ngân cao hơn mức trung bình cả nước, song tỉnh vẫn cho rằng chưa đạt kỳ vọng đề ra. Theo đánh giá từ các sở, ngành chức năng, vướng mắc lớn nhất trong công tác giải ngân hiện nay chính là giải phóng mặt bằng.

Tại nhiều công trình, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, công tác đền bù, hỗ trợ tái định cư gặp nhiều khó khăn.

Dự án ĐT830E là công trình trọng điểm được khởi công từ tháng 4/2023 hiện vẫn đang vướng giải phóng mặt bằng. Dự án này tại xã Mỹ Yên và Bến Lức, tỉnh Tây Ninh đã chi trả bồi thường cho 798 trường hợp, đạt 36,77/40,16ha, tuy nhiên vẫn còn 80 hộ dân, tương đương 3,39ha, chưa đồng thuận với đơn giá bồi thường và chính sách tái định cư.

Bên cạnh đó, khu tái định cư phục vụ dự án chưa hoàn thiện hạ tầng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc bàn giao mặt bằng sạch.

Không chỉ vậy, công tác giải ngân còn chịu áp lực từ việc điều chuyển toàn bộ kế hoạch vốn cấp huyện về cấp tỉnh sau hợp nhất. Do số lượng công trình nhiều, trong đó không ít công trình có giá trị nhỏ nhưng yêu cầu phải rà soát, đối chiếu, tổng hợp lại toàn bộ khối lượng.

Một số cán bộ từng phụ trách công tác đầu tư xây dựng ở cấp huyện được điều chuyển vị trí công tác hoặc thay đổi đơn vị công tác sau sáp nhập, dẫn đến việc kế thừa thông tin, hồ sơ, số liệu gặp khó khăn.

Một số dự án không còn phù hợp với tình hình mới, như các công trình trụ sở xã cũ không còn nhu cầu sử dụng, buộc phải tạm dừng hoặc điều chỉnh mục tiêu đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Hùng - Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng Long An, cho biết, đơn vị hiện được giao làm chủ đầu tư 76 dự án thuộc kế hoạch đầu tư công năm 2025, với tổng số vốn hơn 5.701 tỉ đồng. đến ngày 23/7/2025, giá trị giải ngân đạt hơn 2.032 tỉ đồng, tương đương 35,65% kế hoạch.

Thời gian tới, đơn vị tiếp tục phối hợp các sở, ngành và địa phương rà soát từng dự án cụ thể, tập trung tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện đối với các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp.

Đồng thời, sẽ đôn đốc các nhà thầu thi công bám sát tiến độ đã cam kết, bảo đảm chất lượng công trình và tính minh bạch trong quản lý vốn đầu tư.

Bên cạnh tháo gỡ khó khăn thì tín hiệu tích cực là nhiều dự án đang bước vào giai đoạn tăng tốc, kỳ vọng sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ cho công tác giải ngân vốn trong những tháng cuối năm 2025.

Hiện nay, một số dự án đang trong quá trình đấu thầu, như dự án đường dẫn vào 3 cầu trên ĐT827E phân bổ 200 tỉ đồng dự kiến khởi công vào ngày 19/8/2025; gói thầu mua sắm máy chạy thận nhân tạo và trang thiết bị khẩn cấp trị giá 72 tỉ đồng đang chuẩn bị mở thầu trong tháng 8/2025.

Mặt khác, tỉnh cũng đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục để chi trả bồi thường cho người dân tại các dự án lớn như đường dẫn vào 3 cầu trên ĐT827E (phân bổ 1.575 tỉ đồng), giải phóng mặt bằng ĐT830E (93 tỉ đồng), giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sạch để bố trí tái định cư ĐT830E và phát triển khu đô thị (249 tỉ đồng).

Một số dự án đang thi công đã giải quyết xong các vướng mắc về nguyên vật liệu, mặt bằng sạch như đường Vành đai 3 TP.Hồ Chí Minh, ĐT823D. Từ đó, sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân.

Đồng bộ giải pháp, quyết tâm hoàn thành mục tiêu

Nhằm bảo đảm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Út yêu cầu các ngành, địa phương nâng cao quyết tâm, phối hợp chặt chẽ, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao. Tỉnh đặt mục tiêu giải ngân đạt ít nhất 75% vào cuối quý III và hoàn thành 100% kế hoạch vào cuối năm.

Để đạt mục tiêu này, các chủ đầu tư phải rà soát lại toàn bộ khối lượng công việc đã thực hiện, hoàn tất hồ sơ nghiệm thu, lập thủ tục thanh toán đúng quy định. Việc giải ngân phải gắn liền với kiểm soát chất lượng công trình, an toàn thi công, không để xảy ra thất thoát, tiêu cực, lãng phí.

Tỉnh thành lập 2 tổ công tác chuyên trách để theo dõi, đôn đốc tiến độ các dự án trọng điểm, kịp thời tháo gỡ khó khăn, xử lý các thủ tục chậm hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền để xin chủ trương giải quyết. Trong chỉ đạo, điều hành, lãnh đạo tỉnh nhấn mạnh yêu cầu “6 rõ” (rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ kết quả).

Các đơn vị chủ đầu tư phải tăng cường trách nhiệm, làm việc quyết liệt, dứt điểm từng nội dung, không để tồn đọng, kéo dài. Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường, đặc biệt là đối với các dự án lớn, trọng điểm quốc gia và các công trình liên kết vùng.

Trong bối cảnh tổ chức lại bộ máy hành chính quy mô lớn, công tác giải ngân vốn đầu tư công tại Tây Ninh nhìn chung vẫn ổn định và có nhiều điểm sáng nổi bật.

Với quyết tâm cao, giải pháp linh hoạt, sát thực tiễn và sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, Tây Ninh hướng đến mục tiêu thực hiện tốt công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Từ đó, tạo nền tảng, động lực vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội./.