Tháng tư và ký ức hào hùng

Một ngày tháng 4 lịch sử chúng tôi đến thăm cô Đặng Thị Chung ở ấp 2-xã Bình Hòa Đông-huyện Mộc Hóa-tỉnh Long An. Ngày ấy 13 tuổi, cô đã thoát ly làm giao liên, thanh niên xung phong, là nữ mật vụ có bí danh Nguyễn Thị Hằng từng bị địch truy nã và là con gái út của mẹ VNAH Phan Thị Rẽ. Ở tuổi 77 cô vừa hoàn thành hai nhiệm kỳ là chủ tịch Hội thanh niên xung phong và vẫn tích cực tham gia các phong trào của địa phương. Những cuộc hòa giải gia đình, tranh chấp lối đi chung, đến vận động xây nhà cho những cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn, giúp đỡ hội viên cựu chiến binh, hộ nghèo, hộ neo đơn cô đều tích cực và tạo niềm tin cậy đối với chính quyền và bà con trong xóm.

Cựu nữ mật vụ Đặng Thị Chung (người thứ 2 từ phải sang) thăm hỏi đồng đội.

Riêng ký ức năm tháng góp tuổi xuân cho sự nghiệp giải phóng quê hương, giải phóng đất nước, in sâu trong trái tim cô giao liên, nữ thanh niên xung phong, nữ mật vụ Đặng Thị Chung với niềm tự hào. Năm 1969 trong một chuyến chuyển công văn bị chỉ điểm nhưng cô mưu trí quang tài liệu xuống sông, bọn địch bắt cô bỏ tù với những trận đòn tra tấn, vẫn không khai thác được gì nên thả ra, và đưa vào diện theo dõi đặc biệt. Tổ chức thấy cô không thể tiếp tục hoạt động trong cơ sở nên 1970, cô nhận nhiệm công tác mật hoạt động vùng tám Kiến Tường với tên Nguyễn Thị Hằng.

Lúc đó, chồng đang ở tù ngoài Côn Đảo, gửi con trai thứ hai vừa tròn tháng tuổi cho người thân, cô nhận nhiệm vụ. Đang ở trong cơ sở ra ngoài không có được một đôi dép, giờ phải cải trang thành người khác mặc đồ đẹp, hút thuốc, uống rượu, ăn chơi… cô hóa thân thành người phụ nữ trẻ sớm góa chồng nhưng đang ở chung với nhà chồng.

Khi ấy, bọn lính trong các đồn đóng trên địa bàn Kiến Tường rất say mê sự duyên dáng, xinh đẹp, khéo ăn nói của cô nên chúng không ghi ngờ điều gì. Nhờ vậy, cô khai thác được nhiều thông tin quý báu về cơ sở, giúp ta ngăn chặn, đánh úp nhiều trận càn của địch. Như năm 1973, với biện pháp nghiệp vụ cô đã đánh lạc hướng và làm mất cảnh giác được tên lính gác và một số tên lính của kho đạn Kiến Tường, để đơn vị chủ lực 917 đánh bật kho, thu được nhiều vũ khí.

Có lần cùng đồng đội trên đường giao thực hiện nhiệm vụ từ Bình Hòa Tây sang thị xã Kiến Tường, đến ấp Bà Môn huyện Tân Thạnh, bất ngờ bị địch phát hiện, cô đã nhanh trí đánh vào chổ hiểm của tên địch đồn bảo an ngất xỉu, để giải vây cho đồng đội đang cất giữ tin quan trọng chạy thoát, còn cô lội qua sông Vàm Cỏ Đông giữa đêm khuya. Nhiều trận đánh của ta liên tiếp thắng lợi trên địa bàn vùng 8 Kiến Tường. Điệp vụ địch thông báo phía cách mạng có được nguồn thông tin từ nữ việt cộng có tên Nguyễn Thị Hằng cung cấp và chúng phát lệnh truy nã.

Trò chuyện với chúng tôi cô chia sẻ: Trong chiến tranh, chiến đấu quên mình chỉ mong góp sức để đất nước hòa bình , cô và đồng đội không sợ gian khổ, không sợ tù, không sợ chết. Bây giờ độc lập, tự do, hạnh phúc, no ấm thì cô chỉ mong mình có nhiều sức khỏe để làm những việc nhỏ cho đồng đội gặp khó, xây dựng tình làng nghĩa xóm thêm tốt đẹp”.

Bà Lê Thị Đeo đến thăm và động viên lực lượng dân quân của xã Mỹ Thạnh Đông trên thao trường huấn luyện

Còn với cựu nữ pháo binh Lê Thị Đeo, 45 năm trở về với cuộc sống đời thường nơi vùng biên giới Đức Huệ, vẫn là một “hoa pháo” luôn tỏa sáng. Dù còn gian truân với cuộc sống thường ngày, nhưng “chất lửa” trong bà vẫn luôn cháy sáng cả trong suy nghĩ và hành động.Qua 15 năm làm công tác hòa giải, bà Lê thị Đeo đã giúp hàn gắn tình nghĩa vợ chồng, tình láng giềng, anh em của rất nhiều gia đình trong ấp. Riêng việc vận động mạnh thường quân xây dựng 3 cây cầu bắc qua kênh, vận động bà con hiến đất mở đường liên ấp, quyên góp giúp đỡ hộ nghèo bà được UBND tỉnh tặng bằng khen.

Và thời hoa lửa của hơn 40 năm về trước vẫn nguyên vẹn trong ký ức người nữ pháp binh này. Đó là các trận đánh vào đồn Cần Đốt, vành đai Rạch Kiến, Bình Tịnh, Hiệp Thạnh…gây cho địch nhiều thiệt hại. Đó là các trận nã pháo trúng dinh tên tỉnh trưởng Hậu Nghĩa, bẻ gãy trận càn của địch vào Đức Lập diệt 30 tên Mỹ. Vừa phối hợp bộ binh đánh đồn bót, vừa tập kích đánh dã ngoại, pháo kích vào các cụm pháo địch ở Quéo Ba, Hiệp Hòa, Hậu Nghĩa, Kinh Xáng. Mậu Thân 1968 Đội nữ Pháo binh Long An đã đưa pháo vào nội đô, nã vào sân bay Tân Sơn Nhất.

Đang sôi nổi kể về những chiến công giọng bà chùn xuống, ánh mắt như lắng lại. Bà nhớ về thời điểm đầu năm 1968, khi diễn ra trận đánh bi hùng của một tổ thuộc Đội nữ Pháo binh Long An ở kênh Bo Bo, huyện Đức Huệ. Những nữ pháo binh tuổi trăng tròn chiến đấu với bầy máy bay hung hãn của địch. Trong trận chiến “đất đối không” vô cùng ác liệt trên chiến trường sông nước, các chị đã giương nòng pháo bắn máy bay địch cho đến viên đạn cuối cùng….tất cả các nữ pháo binh trong tổ đã anh dũng hi sinh. Vì vậy, cứ vào ngày 30-4 hằng năm, bà Đeo lại làm mâm cơm cúng đồng đội cho “đầy thương, vơi nhớ”.

Cựu chiến sĩ trung đoàn 320 vui mừng gặp lại bà con đã đùm bọc, chở che trong những năm tháng đơn vị chiến đấu trên chiến trường Long An.

Riêng với người lính Trung đoàn 320 thì mảnh đất Long An, nơi có đôi dòng sông Vàm Cỏ vẫn vẹn nguyên ký ức hào hùng, sâu sắc tình đồng đội, tình cảm chở che đùm của bà con ngày ấy. Vốn là đơn vị chủ lực thực binh đầu tiên chi viện cho chiến trường miền Nam, bước đầu với những trận đánh lớn lập chiến công hiển hách trên chiến trường Tây Nguyên vào năm 1969.

Sau đó đơn vị bộ đội “3 sẳn sàng” được lệnh tăng cường cho chiến trường Long An, toàn mặt trận Long An đồng loạt nổ súng khởi đầu cho những trận tiến công tiêu diệt hàng ngàn tên địch, đồn bót làm quân thù khiếp vía. Điển hình như trận Hiệp Thạnh, trận Cầu Bến Lức, trận Mộc Hóa, trận kênh Dương Văn Dương…Những người lính Trung đoàn 320 đã một lòng xả thân, bám trụ, chiến đấu anh dũng góp sức tạo cho Long An thế đứng vững vàng trước cửa ngõ Tây Nam Sài Gòn cho đến ngày toàn thắng 30 tháng tư lịch sử.

CCB Trung đoàn 320 về thăm má Nguyễn Thị Đâu, xã Quê Mỹ Thạnh,huyện Tân Trụ

Cũng một ngày tháng 4 chúng tôi gặp lại ông Cao Nguyên Hoài-Trưởng ban liên lạc Trung đoàn 320, ông không giấu được niềm tự hào và đan xen nhiều cảm xúc: Chúng tôi lúc đó không sợ bom đạn, không sợ hi sinh, dù tuổi đời còn khá trẻ. Đặt chân vào chiến trường miền Nam, đứng chân trên mảnh đất Long An cùng với sự giúp đỡ của chính quyền và nhân dân chúng tôi đã quyết chiến đấu cho đến cùng và đến giờ chúng tôi luôn tự hào về điều đó. Trong số hơn 1.700 đồng đội trung đoàn hi sinh trên mảnh đất Long An, hiện nhiều anh em chưa tìm được hài cốt, đó là nỗi trăn trở của những người còn sống.

Chiến tranh đã lùi vào quá khứ nhưng ký ức của những người trong cuộc vẫn tươi xanh để rồi họ tiếp tục góp sức cho xóm làng, quê hương và đồng đội. Hôm nay, chúng ta vô cùng trân trọng, tri ân sâu sắc những thế hệ đi trước đã đánh đổi tuổi thanh xuân, hi sinh xương máu để đổi lấy giá trị của một đất nước độc lập, một dân tộc tự do, một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Thùy Trang