Tháo gỡ 'nút thắt' hành chính trong mô hình mới

Việc đưa vào vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang mở ra kỳ vọng về bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu quả. Sau gần 1 tháng triển khai, bên cạnh những tín hiệu tích cực và sự đồng thuận từ người dân, một số hạn chế bước đầu đã bộc lộ, nhất là trong khâu giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) và chuyển đổi số (CĐS). Trước những thách thức này, các địa phương chủ động rà soát, điều chỉnh, từng bước tháo gỡ vướng mắc để bộ máy mới đi vào nền nếp, phát huy vai trò phục vụ người dân ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả.

Sớm khắc phục điểm nghẽn

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh Tây Ninh hiện có 96 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 82 xã và 14 phường. Bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản đi vào hoạt động ổn định. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nhanh chóng thích nghi với mô hình mới, chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương, các bộ phận chuyên môn cũng đang dần vận hành ổn định.

Nhằm bảo đảm vận hành bộ máy chính quyền thông suốt, lãnh đạo tỉnh, Tổ công tác của UBND tỉnh cùng lãnh đạo các địa phương thường xuyên kiểm tra thực tế tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công (TTPVHCC) cấp xã. Qua đó, trực tiếp đánh giá tình hình và kịp thời ghi nhận những khó khăn, vướng mắc. Các buổi làm việc không chỉ rà soát quy trình xử lý công việc mà còn là dịp để lắng nghe phản ánh từ người dân và động viên, hỗ trợ cán bộ địa phương trong giai đoạn đầu chuyển đổi.

Bên cạnh những thuận lợi, quá trình triển khai bước đầu còn bộc lộ một số hạn chế, nhất là trong công tác giải quyết TTHC và triển khai CĐS. Do thay đổi địa giới hành chính, một số thủ tục phải điều chỉnh lại quy trình, tên gọi đơn vị, gây khó khăn cho người dân trong việc kê khai, xác nhận giấy tờ. Hệ thống cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ, hạ tầng công nghệ thông tin tại một số xã còn yếu, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện CĐS và cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Ghi nhận tại TTPVHCC xã Thạnh Phước, không khí làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm. Việc thay đổi tổ chức bộ máy khiến khối lượng công việc cũng như hồ sơ tiếp nhận tại bộ phận giải quyết TTHC tăng. Quá trình giải quyết TTHC cũng còn nhiều bất cập. Một số thủ tục như xóa và đăng ký thế chấp chưa được thực hiện đồng thời; chuyển mục đích sử dụng đất chưa thể kết hợp với tách hoặc nhập thửa, gây mất thời gian cho người dân. Việc chuyển mục đích từ đất lúa sang đất ở tại khu vực có đường đặt tên cũng chưa thể thực hiện do thiếu bảng giá đất cụ thể.

Ngoài ra, thời gian cập nhật căn cước công dân trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất kéo dài từ 1 lên 5 ngày, ảnh hưởng đến tiến độ vay vốn. Trong lĩnh vực an sinh xã hội, việc xác định mức độ khuyết tật chưa triển khai được do thiếu trưởng trạm y tế - thành viên chủ chốt của hội đồng xác định.

Để khắc phục, xã chủ động đề xuất nhiều giải pháp. Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Thạnh Phước Phan Vũ Cường kiến nghị: “Cấp trên cho phép thực hiện đồng thời thủ tục xóa và đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, đồng thời tích hợp cập nhật thông tin từ chứng minh nhân dân sang căn cước công dân. Kiến nghị cho ghép thủ tục tách, nhập thửa với chuyển mục đích sử dụng đất để rút ngắn thời gian. Với các khu đất nông nghiệp giáp đường có tên nhưng chưa có bảng giá đất, đề nghị UBND tỉnh sớm bổ sung quy định vào Quyết định số 15/2025/QĐ-UBND để làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính. Song song đó, kiến nghị rút ngắn thời gian cập nhật căn cước công dân trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn 1 ngày như trước nhằm tạo thuận lợi cho người dân vay vốn. Về an sinh xã hội, xã đề xuất các sở, ngành liên quan sớm hướng dẫn kiện toàn chức danh trưởng trạm y tế để thành lập hội đồng xác định mức độ khuyết tật. Ngoài những kiến nghị này, thời gian tới, xã triển khai lắp đặt hệ thống lấy số tự động và camera quan sát tại TTPVHCC nhằm nâng cao hiệu quả phục vụ người dân”.

Xây dựng chính quyền số gần dân, vì dân

Trong lộ trình xây dựng nền hành chính hiện đại, tỉnh xác định CĐS không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp đột phá nhằm nâng cao hiệu quả điều hành và chất lượng phục vụ người dân. Mục tiêu không dừng lại ở việc đưa công nghệ vào quản lý mà quan trọng hơn là tạo ra một chính quyền số thực sự gần dân, vì dân, giúp người dân tiếp cận dịch vụ công một cách dễ dàng, thuận tiện, minh bạch và thân thiện.

Thực tế triển khai tại các địa phương cho thấy, dù còn nhiều khó khăn về hạ tầng, nhân lực và nhận thức nhưng các cấp chính quyền có những bước đi cụ thể để đưa chính quyền số vào cuộc sống. Nhiều xã, phường từng bước ứng dụng phần mềm quản lý văn bản điện tử, triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; số hóa hồ sơ hành chính, hộ tịch; tích hợp các dịch vụ trên cổng hành chính công của tỉnh;... Nhờ đó, một số thủ tục như đăng ký khai sinh, khai tử, cấp giấy xác nhận thông tin cư trú,... được giải quyết nhanh gọn, tiết kiệm thời gian cho người dân.

Tại xã Cần Đước, chính quyền địa phương đã từng bước tháo gỡ khó khăn trong giải quyết TTHC thông qua ứng dụng công nghệ thông tin. Xã xác định để chính quyền số thật sự gần dân, vấn đề không chỉ là trang bị công nghệ mà còn nằm ở cách phục vụ và tiếp cận người dân. Nhiều người dân, nhất là ở vùng nông thôn, người lớn tuổi hoặc không có điều kiện tiếp cận công nghệ vẫn còn lúng túng khi thao tác với các nền tảng số. Do đó, xã có giải pháp “đi cùng người dân” từ việc bố trí cán bộ hỗ trợ trực tiếp tại TTPVHCC, hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến đến tuyên truyền, phổ biến kiến thức số thông qua MTTQ và tổ chức chính trị - xã hội.

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cần Đước Lê Minh Bảo cho biết: “Chúng tôi xác định TTHC là “điểm chạm” đầu tiên của người dân với chính quyền nên không thể để xảy ra tình trạng ùn ứ kéo dài. Bên cạnh điều chỉnh quy trình nội bộ, chúng tôi cũng đẩy mạnh công khai, minh bạch các thủ tục và thời gian giải quyết để người dân nắm rõ. Song song đó, xã tích cực triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin, CĐS trong hoạt động hành chính. Mục tiêu không chỉ là rút ngắn thời gian giải quyết mà còn nâng cao chất lượng phục vụ người dân, hướng tới nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch và thân thiện”.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương lớn, có ý nghĩa chiến lược trong tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, để bộ máy đó thật sự vận hành trơn tru, đi vào cuộc sống, đòi hỏi sự chủ động và linh hoạt từ các cấp, đặc biệt trong khâu cải cách hành chính và CĐS - những lĩnh vực gắn liền trực tiếp với quyền lợi của người dân./.