Thường xuyên kiểm soát chất lượng môi trường nước và không khí

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội gắn với yêu cầu bảo vệ môi trường (BVMT), tỉnh Tây Ninh đẩy mạnh nhiều giải pháp kiểm soát, giám sát chất lượng môi trường một cách chủ động, khoa học. Công tác theo dõi chất lượng nước mặt và không khí được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, vừa bảo đảm môi trường sống trong lành cho người dân, vừa tạo nền tảng cho phát triển bền vững.

Hệ thống quan trắc là “tai mắt” bảo vệ môi trường

Những năm qua, tỉnh đầu tư và đưa vào vận hành hệ thống trạm quan trắc tự động, liên tục. Toàn tỉnh hiện có 9 trạm quan trắc nước mặt (trong đó, Long An cũ có 3 trạm, Tây Ninh cũ có 6 trạm) và 5 trạm quan trắc không khí (Long An cũ có 3 trạm, Tây Ninh cũ có 2 trạm).

Cùng với đó, tỉnh triển khai chương trình quan trắc định kỳ nhằm bổ sung dữ liệu, giúp đánh giá toàn diện hơn. Đối với môi trường nước mặt, hoạt động quan trắc định kỳ được thực hiện tại 118 vị trí trên các sông, kênh, rạch chính (68 vị trí thuộc Long An cũ, 50 vị trí thuộc Tây Ninh cũ). Đối với môi trường không khí, quan trắc định kỳ thực hiện tại 104 vị trí (70 vị trí ở Long An cũ, 34 vị trí ở Tây Ninh cũ), tập trung tại các khu công nghiệp, khu dân cư, nút giao thông và khu xử lý rác thải.

Thông qua hệ thống trạm quan trắc tự động và quan trắc định kỳ, ngành chức năng nắm nhanh tình hình, kịp thời đưa ra cảnh báo và giải pháp xử lý. Quan trắc định kỳ cũng cho phép so sánh, đánh giá diễn biến chất lượng môi trường theo thời gian và không gian.

Kết quả theo dõi những năm gần đây cho thấy phần lớn chất lượng nước mặt tại các vị trí đo đạc đều nằm trong giới hạn quy chuẩn cho phép. Đây là minh chứng cho nỗ lực của tỉnh trong việc quản lý nguồn thải từ sản xuất và sinh hoạt. Tuy nhiên, vẫn còn ô nhiễm nhẹ do chất hữu cơ và dinh dưỡng. Một số tuyến kênh, rạch bị bồi lấp, cản trở dòng chảy bởi rác thải, cỏ, lục bình,... nên khó tiêu thoát nước, nguy cơ ô nhiễm cục bộ. Đáng chú ý, tại một số khu vực đông dân cư hoặc gần cơ sở sản xuất, tình trạng xả thải chưa qua xử lý còn xảy ra.

Bà Lê Thị Hồng, người dân xã Bình Hiệp, chia sẻ: “Có những thời điểm, nhiều tuyến kênh qua địa bàn bị lục bình che phủ gây cản trở dòng chảy, ảnh hưởng đến lưu thông của các phương tiện đường thủy và ảnh hưởng đến môi trường. Người dân mong chính quyền thường xuyên nạo vét, xử lý để khơi thông dòng chảy". Trước thực tế này, tỉnh đã và đang triển khai các dự án cải tạo hệ thống kênh, mương, kết hợp tuyên truyền, nâng cao ý thức của cộng đồng và doanh nghiệp trong BVMT nước.

Đối với môi trường không khí, kết quả quan trắc cho thấy hầu hết các vị trí đo đều đạt quy chuẩn. Các thông số như bụi mịn, SO₂, NO₂,… duy trì ở mức an toàn, ít biến động lớn. Dù vậy, tốc độ đô thị hóa và công nghiệp hóa nhanh chóng đang tạo áp lực lớn, tiềm ẩn nguy cơ gia tăng ô nhiễm trong tương lai, nhất là từ giao thông và sản xuất công nghiệp.

Hướng tới phát triển xanh, bền vững

Việc kết hợp quan trắc tự động với định kỳ giúp tỉnh chủ động hơn trong quản lý môi trường, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm. Dữ liệu quan trắc cũng là cơ sở quan trọng để tỉnh hoạch định chính sách, quy hoạch phát triển công nghiệp, đô thị gắn với mục tiêu BVMT.

Chính quyền địa phương đã thiết lập hệ thống cảnh báo tại những khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng thông qua báo chí, đoàn thể và chính quyền cơ sở. Người dân cũng được khuyến khích tham gia giám sát hoạt động xả thải, phản ánh kịp thời các vi phạm.

Cùng với đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp các ngành liên quan thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi gây ô nhiễm nguồn nước, không khí. Tỉnh thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trong phân tích, dự báo chất lượng môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý BVMT.

Bảo vệ nguồn nước mặt và kiểm soát chất lượng không khí được tỉnh xác định là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững. Mục tiêu không chỉ là siết chặt quản lý mà còn xây dựng các khu, cụm công nghiệp xanh, sạch, an toàn, góp phần bảo đảm môi trường sống lành mạnh cho người dân.

Kiểm soát chất lượng môi trường là nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Với những bước đi vững chắc trong đầu tư hạ tầng quan trắc và công tác quản lý, tỉnh quyết tâm xây dựng một tương lai xanh, phát triển bền vững và thân thiện với môi trường./.