Nâng cao chuỗi giá trị nông sản trong các hợp tác xã

Toàn tỉnh Tây Ninh hiện có hơn 370 hợp tác xã (HTX) hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (NN), trong đó các mô hình HTX thường xuyên được củng cố, chấn chỉnh hoạt động, mang lại hiệu quả kinh tế. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo được nhân rộng, nhiều sản phẩm thế mạnh của địa phương thông qua HTX đã phát triển theo hướng hàng hóa, thúc đẩy hình thành sự liên kết giữa các HTX với doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Từ sản xuất đơn lẻ đến liên kết chuỗi

Những năm gần đây, các HTX hoạt động trong lĩnh vực NN trên địa bàn tỉnh ngày càng chú trọng mở rộng dịch vụ và nâng cao chất lượng phục vụ. Từ chỗ chỉ thực hiện chăm sóc và thu hoạch nông sản, một số HTX đã tăng cường thêm các dịch vụ như: cung ứng giống vật nuôi, cây trồng; cung ứng vật tư, phân bón, thức ăn và thuốc bảo vệ thực vật; dịch vụ tiêu thụ sản phẩm;...

Đặc biệt, không chỉ đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật tiên tiến, hiện nay nhiều HTX hoạt động trong lĩnh vực NN trên địa bàn tỉnh còn chủ động đổi mới mô hình tổ chức, phương thức hoạt động, chuyển từ “tự sản, tự tiêu” sang sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị liên kết, sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ nông sản, thực phẩm.

Một trong những mô hình đang hoạt động hiệu quả theo hướng này phải kể đến HTX Cây ăn trái Bàu Đồn tại xã Truông Mít. Từ khi thành lập đến nay, HTX Cây ăn trái Bàu Đồn đã xây dựng chuỗi liên kết đầu tư, hướng dẫn kỹ thuật trồng sầu riêng, tổ chức thu mua, bao tiêu sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tìm thị trường bền vững cho sản phẩm sầu riêng Bàu Đồn. Đặc biệt, HTX đã xây dựng thành công sản phẩm sầu riêng thành sản phẩm OCOP 4 sao và thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, cấp mã số vùng trồng để xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc.

Riêng trong vụ thu hoạch vừa qua, trong khi nhiều vùng trồng sầu riêng tại các tỉnh, thành phố trong cả nước lao đao với việc kiểm định chất Cadimi và Vàng O trên trái sầu riêng trước khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc thì sản phẩm sầu riêng của HTX Cây ăn trái Bàu Đồn vẫn đứng vững trên thị trường.

“Để đạt chứng nhận OCOP, chúng tôi sản xuất theo quy trình VietGAP và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn vệ sinh thực phẩm, thời gian cách ly thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định cho phép. Mong muốn của HTX là tiếp tục sản xuất theo chiều hướng tốt hơn để cải thiện hơn các sản phẩm của mình, mở rộng thị trường khó tính” - ông Phan Hoài Thịnh - Giám đốc HTX Cây ăn trái Bàu Đồn, nói.

Còn đối với HTX Thương mại Dịch vụ NN Phúc Lợi, trên địa bàn phường Bình Minh hiện có hơn 3ha trồng dưa lưới. Trong đó, HTX đã ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với Liên hiệp HTX Thương mại TP.Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) mỗi năm khoảng 300 tấn trái. Theo ông Phạm Ngọc Hải - Giám đốc HTX Thương mại Dịch vụ NN Phúc Lợi, việc HTX ký được hợp đồng tiêu thụ với Saigon Co.op đã giúp thành viên HTX yên tâm sản xuất, không lo về giá. Hiện nay, giá trị thu nhập trên 1.000m² đạt hơn 100 triệu đồng.

Ông Lê Trường Sơn - Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết: “Việc liên kết vùng, đặc biệt là đưa hàng hóa sản xuất tại tỉnh Tây Ninh vào hệ thống Saigon Co.op là một trong những mục tiêu quan trọng của Saigon Co.op. Vừa qua, chúng tôi cũng đã có những chương trình làm việc với UBND tỉnh, Sở Công Thương, Sở NN và Môi trường để xây dựng một quy hoạch phát triển vùng tại địa phương, trong đó tập trung vào các sản phẩm NN của Tây Ninh nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa được nhiều hơn nữa sản phẩm vào hệ thống của Saigon Co.op. Bước thứ hai là nâng cao chất lượng, đạt được các tiêu chuẩn quốc tế, đưa vào hệ thống tiêu dùng trong nước là một phần nhưng định hướng lâu dài là phải đạt được những chuẩn để đưa ra thị trường quốc tế. Đó không chỉ là mục tiêu phấn đấu của Saigon Co.op mà còn nằm trong một chương trình hợp tác của Saigon Co.op với tỉnh Tây Ninh".

Hướng đi tất yếu trong thời kỳ hội nhập

Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu, rộng, yêu cầu về chất lượng, truy xuất nguồn gốc và tính minh bạch trong sản xuất nông sản ngày càng cao. Do đó, để nông sản Tây Ninh có thể vươn xa, nâng cao chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất là con đường bắt buộc phải đi.

Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có hơn 70% HTX trong lĩnh vực NN hoạt động hiệu quả. Nhiều HTX trong tỉnh đã tích cực đổi mới sáng tạo, chủ động đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, tạo ra những chuyển biến tích cực trong tư duy quản trị, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh. Với tinh thần đổi mới mạnh mẽ, các HTX trên địa bàn tỉnh đang vươn mình trở thành lực lượng tiên phong trong tái cơ cấu ngành NN, đóng vai trò hạt nhân trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo NN - nông thôn thời kỳ công nghệ số.

Ông La Hữu Nghị - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: “HTX hoạt động trong lĩnh vực NN hiện nay không chỉ thu hút thành viên là cá nhân và các pháp nhân cũng bắt đầu tham gia thành viên của HTX. Qua đó, hỗ trợ liên kết và đưa ra những giải pháp từ sản xuất theo tiêu chuẩn đến liên kết tiêu thụ sản phẩm để nâng cao thu nhập cho nông dân, từ đó ngày càng có nhiều người dân tự nguyện tham gia vào HTX".

“Các HTX đã ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, điều hành và ngày càng nhiều HTX NN hoạt động trong lĩnh vực ứng dụng khoa học, công nghệ cao, giảm chi phí, tăng năng suất. Những sản phẩm làm ra của HTX đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm về chất lượng, bán được giá cao hơn, mang lại nhiều lợi ích cho các thành viên tham gia trong mô hình kinh tế tập thể” - ông La Hữu Nghị khẳng định.

Đến cuối năm 2024, doanh thu bình quân của các HTX hoạt động trong lĩnh vực NN trên địa bàn tỉnh đạt 950 triệu đồng/năm; lợi nhuận bình quân đạt 350 triệu đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX NN khoảng 60-70 triệu đồng/năm. Sự vươn lên của các HTX NN đã góp phần cho ngành NN tỉnh nhà hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch đề ra, là mắt xích quan trọng trong phát triển kinh tế NN của tỉnh.

Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả tiêu thụ nông sản và góp phần phát triển kinh tế nông thôn, ngành chức năng cần tăng cường xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường, đồng thời khuyến khích liên kết sản xuất và tiêu thụ giữa nông dân, HTX với các doanh nghiệp chế biến, phân phối giúp giảm bớt tình trạng sản xuất thừa, thiếu hụt hàng hóa và bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sản xuất và tiêu thụ nông sản;…/.